Nieuwste magazines

Het is slim om veel te sporten, maar het is nog veel slimmer om slim te sporten. Dit nummer bevat een serie artikelen vol wetenschappelijk onderbouwde adviezen om met relatief weinig inspanning topfit te blijven. U leest bijvoorbeeld wat de optimale hoeveelheid beweging is, of je als verstokt bankhanger je motivatie kunt hacken en of een online cursus net zo effectief is als sjorren aan apparaten in de sportschool.
Ook in deze editie: sterrenkundige Leen Decin over oude sterren en pril leven, een klok die er per 300 miljard jaar maar één seconde naast zit, de aftakeling van het brein op middelbare leeftijd, hoe we onszelf voortdurend vergiftigen met PFAS en het naderende einde van ruimtestation ISS. En wat doet animatiefiguur Shrek in onze hersenen?

Zal het ooit mogelijk zijn om via een chip in het brein herinneringen aan te passen en vaardigheden te downloaden? Hoewel daar nog flink wat horden voor moeten worden genomen, is dat voor sommige wetenschappers die werken aan zogeheten brein-computer-interfaces wel de heilige graal. In dit nummer leest u hoe hersenimplantaten mensen met een verlamming de mogelijkheid geven om weer te lopen, te praten en computers te bedienen met hun gedachten – en hoever we nog zijn verwijderd van een toekomst waarin je met een druk op de knop ineens kungfu kunt.
Ook in deze editie: het leven in de oceaan kan de opwarming van het water nauwelijks meer bijbenen, de speurtocht naar een extra dimensie waarin de ontbrekende materie van het heelal zich schuilhoudt, cafeïne blijkt goed voor de gezondheid – zij het met mate, onderzoek naar het punt in de evolutie waarop de mens ‘mens’ werd en een interview met viroloog Ron Fouchier, die er met zijn baanbrekende onderzoek naar virussen en vaccins alles aan doet om ons te beschermen tegen toekomstige pandemieën.

Eet je veel zout, dan liggen er allerlei gezondheidsproblemen op de loer. Een overdaad aan natriumchloride, waar ons zout hoofdzakelijk uit bestaat, werkt hart- en vaatziekten en nieraandoeningen in de hand. Maar natriumchloride heeft een onschuldiger broertje: kaliumchloride. In dit nummer zoeken we een antwoord op de vraag: is kaliumverrijking de oplossing voor onze ongezonde zoutverslaving?

Ook in deze editie: metingen van New Horizons lijken erop te wijzen dat het zonnestelsel groter is dan gedacht, DNA- tools die de dodo moeten doen herleven kunnen ook soorten helpen die nú kwetsbaar zijn, een cultuur waarin negatieve emoties niet mogen bestaan maakt mensen ongelukkig, onderzoekers werken aan vaccins die allerlei ouderdomsziekten in de kiem zouden kunnen smoren en een interview met luchtvaarttechnicus en bioloog David Lentink, die onderzoekt hoe dieren vliegen en hoe we dat technologisch kunnen na-apen.

Maken we van ons land een badkuip? Of een moeras? Of veranderen we een deel van de Noordzee in een meer? In dit nummer vertelt milieuwetenschapper Marjolijn Haasnoot over de ingrijpende plannen die zij ontwikkelt om Nederland aan te passen aan de onvermijdelijke gevolgen van klimaatverandering.

Ook in deze editie: de laatste wetenschappelijke stand van zaken rond het microbioom, complexe donkere materie die mogelijk uit meerdere typen deeltjes bestaat, nieuwe technologieën die de weg plaveien voor een compleet gesloten plastickringloop en mysterieuze zeevolken die dood en verderf zaaiden in het Middellandse Zeegebied.

De zoektocht naar een ‘theorie van alles’ leek vastgelopen. Zo’n natuurkundige theorie zou een verklaring moeten bieden voor elk fenomeen dat zich afspeelt op de grote schaal van de kosmos, de kleine schaal van de elementaire deeltjes en alles daartussenin. In dit nummer leest u hoe de jacht op die ultieme theorie nu een nieuwe impuls krijgt dankzij ideeën uit de abstracte geometrie.

Ook in deze editie: waarom een gezonde huid kan zorgen voor een langer leven, kunstmatige intelligentie met een wiskundeknobbel, vijf ambitieuze maar riskante projecten in de strijd tegen klimaatverandering, quantumcomputers die de veiligheid van het internet bedreigen en, tot slot, een interview met sterrenkundige Yamila Miguel, die kennis over het zonnestelsel met exoplanetenonderzoek verbindt.

Het brein is een van de ontzagwekkendste organen die ooit zijn geëvolueerd. In een twaalf pagina’s tellend dossier storten we ons op tien kwesties rond onze mysterieuze bovenkamer. Kost hard nadenken bijvoorbeeld meer energie dan dagdromen? Verschillen mannen- en vrouwenhersenen van elkaar? En op welk moment in ons leven presteren onze hersenen het best? Hoewel er al ongelooflijk veel onderzoek naar ons brein is gedaan, blijkt er nog van alles over te ontdekken.

Ook in deze editie: de uitzonderlijk lange kindertijd van de mens vergeleken met andere dieren, oeroude vulkanen die lang geleden diamanten het aardoppervlak op slingerden, een nieuwe generatie zonnebrandmiddelen die gezondheids- en milieuzorgen moet wegnemen, kunstmatige intelligentie die zich empathisch voordoet (of dat misschien echt is) en, tot slot, een interview met scheikundige Joost Reek die knutselt aan moleculen om oplossingen te vinden voor onder meer klimaatverandering en hersenkanker.

In deze special staan zwarte gaten centraal en de instrumenten waarmee we die kunnen waarnemen. Denk aan de Einstein Telescope, het observatorium voor zwaartekrachtgolven dat misschien wel in Limburg komt; Nikhef-directeur Stan Bentvelsen geeft tekst en uitleg. Of de Event Horizon Telescope, waarmee het eerste beeld van een zwart gat werd gemaakt.

Ook spreken we met jonge én ervaren wetenschappers die zich met het onderwerp bezighouden. Verder belichten we de tentoonstelling Dichter bij het zwarte gat in het Leidse Rijksmuseum Boerhaave en het nieuwe Einstein Telescope and Education Centre van het Kerkraadse Discovery Museum. Robbert Dijkgraaf vertelt hoe hij onder hoge tijdsdruk een muurschildering van een zwart gat moest maken. En theoretisch natuurkundige Stefan Vandoren legt uit hoe het Dutch Black Hole Consortium verschillende onderzoeksrichtingen naar zwarte gaten bij elkaar brengt.

Planeten rond andere sterren dan de zon huisvesten waarschijnlijk allerlei exotische manen. Sommige ervan zouden zelfs bewoonbaar kunnen zijn. In dit nummer leest u hoe we dankzij een nieuwe generatie telescopen op het punt staan om deze ongrijpbare objecten voor het eerst officieel waar te nemen en te onderzoeken.

Ook in deze editie: een hele trits vreemde eigenschappen van het menselijk lichaam (wist u dat er smaakpapillen in onze testikels zitten?), de kannibalistische neigingen van onze voorouders, een nieuwe aanpak voor het afval- en het antibioticaprobleem, technieken waarmee je je dromen kunt beïnvloeden en, tot slot, een interview met fysioloog Mark Post, die vertelt wanneer de gewone burger een kweekvleesburger kan kopen.

Een mediterraan dieet verlaagt het risico op hartaanvallen en andere aandoeningen – dat is al tientallen jaren bekend. Inmiddels beginnen onderzoekers te begrijpen welke componenten van dit dieet daarvoor verantwoordelijk zijn. In dit nummer leest u of we met z’n allen aan de tapas en de rode wijn moeten.

Ook in deze editie: donkere materie ontstond mogelijk tijdens een tweede moment van kosmische schepping, linzen stralen fotonen uit en gebruiken die mogelijk om met elkaar te communiceren, onder het aardoppervlak wacht een grote voorraad waterstof erop gewonnen te worden, onderzoekers zijn er eindelijk uit waar palingen geboren worden, zich voortplanten en sterven en, tot slot, een interview met medisch bioloog Yvette van Kooyk, die onderzoekt hoe vermomde kankercellen het immuunsysteem om de tuin leiden.

Het is misschien wel ons meest complexe orgaan: het brein. Hoe werkt ons geheugen precies? Wat gaat er fout bij hersenziektes? Kunnen we daar iets aan doen? Wat is bewustzijn, en hoe zit dat bij locked-inpatiënten? Kun je je hersenen trainen, of zouden we ooit gedachtes kunnen uploaden of herinneringen wissen?

Wetenschappers zijn hard op weg die intrigerende vragen steeds beter te beantwoorden; het komt allemaal aan bod in de New Scientist-special Het Brein, waarin we diep in de bovenkamer duiken.